کانترپوینت[1] رتبه‌بندی سهم بازار کارخانه‌های ساخت ریزتراشه جهانی برای سه‌ماهه چهارم سال 2023 را منتشر کرد. گزارش کانترپوینت نشان می‌دهد که در سه‌ماهه چهارم سال 2023، صنعت ساخت ریزتراشه 10 درصد بیشتر از سه‌ماهه سوم سال درآمد داشته است اما در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته 3.5 درصد کمتر شده است. علی‌رغم عدم قطعیت‌های طولانی‌مدت در اقتصاد کلان، این صنعت در نیمه دوم سال 2023 شروع به بهبود کرد که ناشی از تقاضای زنجیره تأمین در بخش گوشی‌های هوشمند و رایانه‌های شخصی بود. بنابراین سفارش‌های فوری زیادی برای قطعات کامپیوتر و گوشی‌های هوشمند وجود داشت. شکل 1 سهم بازار شرکت‌های برتر صنعت ساخت ریزتراشه در سه‌ماهه چهارم سال 2023 را نشان می‌دهد.

شکل 1: سهم بازار شرکت‌های برتر ساخت ریزتراشه در سه‌ماهه چهارم سال 2023

شرکت TSMC در سه‌ماهه چهارم سال 2023 پیشرو در صنعت ساخت ریزتراشه باقی ماند و 61 درصد از سهم بازار را در اختیار داشت. این شرکت در این دوره بهتر از حد مورد انتظار عمل کرد به‌طوری‌که نسبت به رشد 59 درصدی در سه‌ماهه سوم 2023، افزایش قابل‌توجهی داشت. نرخ بهره‌برداری ظرفیت[2] نسل فناوری 5 نانومتری آن به ظرفیت 100 درصدی رسید که به دلیل تقاضای بالا برای پردازنده‌های گرافیکی هوش مصنوعی انویدیا بود. آیفون 15 که از آخرین نسل فناوری یعنی 3 نانومتر TSMC استفاده کرده است، کمک زیادی به فروش ریزتراشه‌های آن کرد. این دو باعث کسب درآمد بیشتر TSMC از نسل فناوری زیر 7 نانومتر شد که تقریباً 70 درصد از کل درآمد آن در سه‌ماهه چهارم را به خود اختصاص داده است.  در سال 2024، تقاضای زیادی برای ریزتراشه‌های هوش مصنوعی وجود خواهد داشت. ازآنجایی‌که TSMC ظرفیت خود را برای تولید ریزتراشه‌ها با استفاده از CoWoS توسعه می‌دهد، پیش‌بینی می‌شود که این شرکت‌ها بتوانند تقاضای بالای هوش مصنوعی را برآورده کنند. همچنین بازار ساخت ریزتراشه به انتهای چرخه موجودی بسیار نزدیک است. این بدان معناست که ریزتراشه‌های زیادی در انبار در انتظار فروش نیستند. TSMC ذی‌نفع اصلی هر دو روند بزرگ هوش مصنوعی و بازیابی تقاضای نیمه‌هادی‌های منطقی خواهد بود. به همین دلیل TSMC هم از تقاضای زیاد برای ریزتراشه‌های هوش مصنوعی و هم از بهبود تقاضا برای انواع دیگر ریزتراشه‌های مورداستفاده در رایانه و الکترونیک سود زیادی خواهد بود.

تنها دو شرکت TSMC و سامسونگ سهم بازار خود را نسبت به سه‌ماهه قبل افزایش دادند. سهم بازار TSMC دو درصد افزایش یافت و سامسونگ همچنان دومین بازیگر مهم باقی ماند و سهم خود را از 13 درصد به 14 درصد افزایش داد. دلیل آن تداوم عرضه گوشی‌های هوشمند در طول سه‌ماهه بود. علاوه بر این افزایش پیش‌فروش گوشی‌های هوشمند سری S24 سامسونگ بود که ریزتراشه هوش مصنوعی در آن‌ها گنجانده‌شده است. این عوامل به رشد سهم سامسونگ در بازار کمک کرد.

در میان کارخانه‌های ساخت ریزتراشه دارای نسل فناوری بالغ، هر دو، هم گلوبال فاندریز و هم UMC عملکرد بهتر از حد انتظار را ارائه کردند و هرکدام 6 درصد از سهم بازار را در سه‌ماهه چهارم در اختیار داشتند. بااین‌حال، هردو شرکت گفتند که انتظار ندارند در سه‌ماهه اول سال 2024 درآمد زیادی کسب کنند. به این دلیل است که در حال حاضر شرکت‌های زیادی ، به‌خصوص در صنایع خودروسازی محصولات آن‌ها را خریداری نمی‌کنند. سهم بازار SMIC از 6 درصد در سه‌ماهه سوم به 5 درصد در سه‌ماهه چهارم سال 2023 کاهش‌یافته است. این شرکت بیشتر ریزتراشه‌های هوآوی و نیازهای رایانه‌ای خود چین را تولید می‌کند. بااین‌حال، SMIC  انتظار دارد که در آینده نزدیک تقاضای بیشتری برای قطعات مورداستفاده در گوشی‌های هوشمند وجود داشته باشد. این افزایش تقاضا ممکن است به این دلیل باشد که هوآوی قصد دارد سری گوشی‌های هوشمند Pura 70 خود را در سه‌ماهه دوم سال 2024 عرضه کند. SMIC برای کل سال 2024 انتظار فروش زیادی را ندارد و بنابراین در انتظارات خود برای عملکرد کل سال محتاط هستند. به دلیل عدم قطعیت در پایداری تقاضا، چشم‌انداز محتاطانه‌ای را برای تمام سال اتخاذ کرده است که شبیه چشم‌انداز محافظه‌کارانه سایر کارخانه‌های تولید ریزتراشه نسل فناوری بالغ است.

با توجه به نسل فناوری، به دلیل تقاضا برای هوش مصنوعی، در سه‌ماهه چهارم سال 2023 نسل فناوری 4/5 نانومتر با سهم بازار 26 درصد بزرگ‌ترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است. نسل فناوری 6/7 نانومتری با سهم 13 درصدی در رتبه دوم قرار دارد که عمدتاً برای ساخت ریزتراشه گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شود. نسل فناوری 3 نانومتر 9 درصد از بازار را تشکیل می‌دهد و تقاضا عمدتاً از ریزتراشه‌های A17 Pro آیفون ناشی می‌شود. در سایر نسل‌های فناوری 22/28 نانومتر و 12/14/16 نانومتر حدود 9 درصد را تشکیل می‌دهند. کانترپوینت خاطرنشان کرد که تقاضا برای کاربردهای هوش مصنوعی اهمیت نسل فناوری 4 و 5 نانومتری را در سه‌ماهه آخر سال 2023 افزایش داد. پس از رکود شدید در سال 2023، انتظار می‌رود که صنعت ساخت ریزتراشه در سال 2024 به مسیر رشد خود. زیرا همه‌چیز به روال عادی خود بازمی‌گردد. تقاضا برای فناوری‌های هوش مصنوعی همچنان بالا است و به این شرکت‌ها در سال 2024 کمک خواهد کرد تا دوباره رشد کنند.

[1] – Counterpoint

[2] – Capacity Utilization