شرکت آمریکایی Nvidia از زمان تأسیس خود با فعالیت در زمینههای بازی، یادگیری ماشین، استخراج ارز دیجیتال، مراکز داده و هوش مصنوعی همواره در لبهٔ فناوری حرکت کرده است. اما سال ۲۰۱۷ نقطهٔ عطفی در تاریخچهٔ این شرکت محسوب میشود. در این سال، Nvidia شروع به بهینهسازی واحدهای پردازندهٔ گرافیکی (GPU) خود برای انجام محاسبات خاص هوش مصنوعی کرد. در همین سال، این شرکت که معمولاً به سایر شرکتها ریزتراشه میفروخت، شروع به فروش رایانههایی کرد که میتوانستند محاسبات هوش مصنوعی را با کارآیی بیشتری انجام دهند. برای برخی رقبا، رقابت با شرکتی که به مشتریانش رایانه، نرمافزار، خدمات ابری، مدلهای هوش مصنوعی و پردازنده ارائه میداد، دشوار بود. غولهای فناوری مانند گوگل، مایکروسافت، فیسبوک و آمازون از سال ۲۰۱۷ ریزتراشههای بیشتری را از Nvidia برای مراکز دادهٔ خود خریداری میکردند. تسلا نیز در این سال اعلام کرد که برای ایجاد امکان رانندگی خودکار، GPUهای Nvidia را در تمامی خودروهای خود نصب خواهد کرد. در این زمان Nvidia در بازار به ارائهٔ مداوم ریزتراشههای سریعتر شهرت پیدا کرد.
با نگاهی به گذشته، به جرأت میتوان گفت طی بیش از ۱۰ سال، شرکت Nvidia با شناخت زودهنگام روند روبهرشد هوش مصنوعی، به پیشتاز بیرقیب تولید ریزتراشههای هوش مصنوعی (با انجام وظایفی همچون تشخیص تصویر، چهره و گفتار و همچنین تولید متن برای چتباتهایی همچون ChatGPT) تبدیل شده است. با وجود اینکه شرکتهای دیگری همچون گوگل، آمازون، متا و IBM نیز ریزتراشههای هوش مصنوعی تولید میکنند، Nvidia بیش از 70 درصد از فروش این ریزتراشهها را به خود اختصاص داده است. در همین راستا، در اوایل سال 2023 این شرکت از ریزتراشههای H100 رونمایی کرد که جانشین پردازندههای گرافیکی Nvidia A100 (که پایه و اساس توسعهٔ مدلهای زبانی بزرگ بودهاند) محسوب میشود. H100 ریزتراشهای است که از لحاظ آموزش مدلهای هوش مصنوعی 9 برابر و از لحاظ توان استنتاجی 30 برابر سریعتر از A100 است. به گفتهٔ مدیران و تحلیلگران صنعت میکروالکترونیک، هر ریزتراشهٔ H100 بین 15000 تا بیش از ۴۰ هزار دلار قیمت دارد. ارزش سهام شرکت Nvidia در سال 2023 سه برابر شد و بیش از 700 میلیارد دلار به ارزش بازار این شرکت افزوده شده است، در نتیجه Nvidia به اولین شرکت تریلیون دلاری فعال در صنعت میکروالکترونیک تبدیل شده است.
البته Nvidia برای تأمین ریزتراشههای H100 بهدلیل افزایش سرسامآور تقاضا با کمبود عرضه مواجه است. تحلیلگران بر این باورند که این شرکت در فصلهای آینده تنها نیمی از تقاضای موجود را میتواند برآورده کند و بههمین دلیل است که هر یک از این تراشهها را به دو برابر قیمت اصلی (۲۰ هزار دلار) به فروش میرساند. با توجه به این کمبود عرضه در مقابل تقاضا، Nvidia باید تعیین کند که به چه شرکتی چه میزانی از این ریزتراشهها را میخواهد بفروشد. این موضوع موجب قدرت خاص Nvidia در تعیین جایگاه شرکتهای فعال در عرصهٔ رقابت هوش مصنوعی است. بخش عمدهای از افزایش تقاضای ریزتراشههای Nvidia، ناشی از تقاضای شرکتهای چینی است که بهدلیل ممنوعیتهای وضعشده بر روی صادرات تراشه توسط ایالات متحده، تراشههای خود را ذخیره میکنند. گزارش فایننشال تایمز نشان میدهد شرکتهای پیشرو چینی در مجموع پنج میلیارد دلار تراشه از Nvidia سفارش دادهاند. کمبود عرضهٔ تراشه توسط این شرکت عملاً برخی مشتریان احتمالی را به سمت رقیب اصلی Nvidia، یعنی AMD سوق میدهد که با تراشههای M1300X خود بهدنبال بهچالش کشیدن موقعیت Nvidia است.