تحقیق و توسعه، افزایش تاب‌آوری و جذب متخصصان

در بخش نخست یادداشت «راهبردهای توسعه صنعت نیمه‌هادی» به این موضوع اشاره شد که با وجود روند رو‌به‌رشد صنعت نیمه‌هادی، موانع و چالش‌هایی در مقابل شرکت‌های فعال در این حوزه قرار دارند و این شرکت‌ها برای مواجهه با این چالش‌ها نیازمند اتخاذ راهبردهایی همچون پیشرو بودن در حوزه فناوری هستند. در این یادداشت به سه راهبرد راهگشای دیگر یعنی «سرمایه‌گذاری جسورانه و بلندمدت بر روی تحقیق و توسعه»، «تاب‌آوری بیشتر در شرایط بی‌ثبات» و «جذب نیروی کار مستعد» پرداخته می‌شود.

سرمایه‌گذاری جسورانه و بلندمدت بر روی تحقیق و توسعه

در صنعت نیمه‌هادی مدت زمان چرخه‌های تحقیق و توسعه می‌تواند بسیار طولانی باشد، در اکثر موارد این بازه‌ي زمانی بیش از ده سال طول می‌کشد. این فعالیت‌های تحقیقاتی معمولاً زودبازده نیستند؛ در نتیجه شرکت‌های سهامی عام به طور کلی انگیزه چندانی برای این‌گونه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت ندارند. به همین دلیل دولت‌ها در بسیاری از مواقع به تأمین مالی این فعالیت‌ها کمک می‌کنند. با این شرایط ممکن است بسیاری از سرمایه‌گذاران برای تأمین مالی چنین فعالیت‌هایی تردید داشته باشند؛ اما تجربه ثابت کرده که شرکت‌های فعال در صنعت نیمه‌هادی با سرمایه‌گذاری‌های جسورانه و بلندمدت بر بخش تحقیق و توسعه توانسته‌اند در نهایت سود قابل‌توجهی به دست آورند.

به عنوان مثال، شرکت هلندی «ASML» در بازه‌ي زمانی ۱۷ سال حدود ۷ میلیارد دلار صرف توسعه‌ي فناوری لیتوگرافی با اشعه‌ي ماورأ بنفش فوق‌العاده عمیق (EUV[۱]) برای مصارف صنعتی کرده است؛ این شرکت اکنون هر یک از دستگاه‌های لیتوگرافی مذکور را با قیمت حدود ۲۰۰ میلیون دلار به فروش می‌رساند و فروش این دستگاه‌ها منبع اصلی درآمد این شرکت است.

سرمایه‌گذاری هنگفت شرکت‌های فعال در صنعت نیمه‌هادی بر روی پروژه‌های تحقیق و توسعه‌ی بلندمدت، علاوه بر ارتقای این صنعت، موجب جهش فناورانه‌ی سایر صنایع نیز می‌شود. برای مثال، تولید تراشه‌های محاسبات کوانتومی کمک شایانی به صنایع دارویی می‌کند.

تاب‌آوری بیشتر در شرایط بی‌ثبات

 شرکت‌های فعال در صنعت نیمه‌هادی همواره در تلاش هستند تا راهبردهای جدیدی برای مدیریت اختلالاتی همچون مشکلات موجود در زنجیره‌ی تأمین و تغییر در تقاضا اتخاذ کنند. در بازارهایی با عدم تناسب بین عرضه و تقاضای محلی، این شرکت‌ها می‌توانند ظرفیت بیشتری را به تولید ریزتراشه‌هایی با فناوری مورد نیاز آن بازار اختصاص دهند.

برای مثال، بازار اروپا بیشتر برای تولید ریزتراشه‌های خودرویی و مصارف صنعتی متقاضی تراشه‌هایی با فناوری بالای ۲۸ نانومتر است. بازار ایالات متحده نیز بیشتر متقاضی تراشه‌هایی با فناوری تولید زیر ۷ نانومتر برای کاربردهای پردازشی است. به این ترتیب ظرفیت تولید شرکت‌های نیمه‌هادی که قصد حضور و فعالیت در اروپا و آمریکا دارند، باید برای پاسخ‌گویی به نیاز آن‌ مناطق تنظیم شود. چنین راهبردی موجب کمک به بازار محلی، انعطاف‌پذیری زنجیره‌ی تأمین و کاهش وابستگی بین بازارها[۲] می‌شود. شرکت‌های نیمه‌هادی همچنین می‌توانند با افزایش چابکی خود (از طریق ایجاد تنوع در تأمین‌کنندگان، تقویت راهبردهای قیمت‌گذاری، بهبود تخصیص تراشه به مشتریان، همکاری نزدیک با صنایع و دعوت از مشتریان به سرمایه‌گذاری مشترک)، زمان تحویل[۳] محصولات را کاهش دهند.

جذب نیروی کار مستعد

نمودار ۱:‌ میزان نفر-ساعت مورد نیاز برای طراحی تراشه‌هایی با نسل‌های فناوری متفاوت

به‌طورکلی، با پیشرفت فناوری در صنعت نیمه‌هادی، نیاز به نیروی کار متخصص افزایش می‌یابد. برای مثال، همان‌طور که در نمودار ۱ مشاهده می‌شود میزان نفر-ساعت مورد نیاز برای طراحی ریزتراشه‌ها با نسل‌های فناوری‌ پیشرفته‌تر، به طور تصاعدی افزایش می‌یابد.

نمودار ۲:‌ مقایسه‌ی شرکت‌های فعال در صنایع مختلف از لحاظ شاخص‌های جذابیت محیط کار

بدین ترتیب شرکت‌های فعال در صنعت نیمه‌هادی باید تلاش خود را برای جذب نیروهای متخصص افزایش دهند، اما در این مسیر با چالش‌هایی مواجه هستند. برای مثال با توجه به مجموعه نمودارهای ۲ که جذابیت محیط کار را در میان صنایع مختلف مطابق با شاخص‌هایی همچون فرهنگ‌ها و ارزش‌ها، تکثر و تنوع فرهنگی، تعادل بین زندگی شخصی و کار، حقوق و مزایا، فرصت‌های شغلی و مجموع این شاخص‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهد، شرکت‌های نیمه‌هادی از منظر همه این شاخص‌ها وضعیت بدتری را نسبت شرکت‌های خودروسازی و سایر شرکت‌های فناور[۴] دارند. به همین دلیل، شرکت‌های نیمه‌هادی باید سعی کنند وضعیت خود را از این لحاظ ارتقا دهند تا بتواند نیروهای متخصص مورد نیاز خود را استخدام کنند.

یکی از راه‌حل‌های ممکن برای تأمین نیروی کار مناسب می‌تواند مشارکت با دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی باشد. اگر شرکت‌های فعال در این حوزه از برنامه‌های آموزشی مربوط با حوزه‌ی مورد نیاز خود حمایت کنند و یا پیشنهاداتی را در خصوص نحوه‌ی برگزاری کلاس‌های ارائه‌شده در دانشگاه‌ها مطرح کنند، احتمالاً فارغ‌التحصیلان مهارت‌های لازم برای کار در این صنعت فناورانه را خواهند داشت. همچنین ساختار سازمانی و جریان‌های مالی شفّاف، مبارزه با فساد، رعایت عدالت، پذیرش فرهنگ‌ها و قومیت‌های مختلف، توجّه به بهداشت کار و سلامت کارکنان و همچنین افزایش دستمزدها در این صنعت ضروری است.

پیوند منبع

[۱] Extreme ultraviolet lithography

[۲] Market interdependency

[۳] Lead time

[۴] Tech companies