پس از آن‌که هوآوی با معرفی گوشی‌های هوشمند مجهز به فناوری 5G خود جهان را شگفت‌زده کرد، این غول ارتباطات چینی بار دیگر با پیشرفت چشمگیر خود در زمینه‌ی تراشه‌های هوش مصنوعی دنیای فناوری را به حیرت وادار ساخته است. همه چیز از زمانی آغاز شد که آزمایشگاه تحقیقاتی پنگ‌چنگ[1] در چین از طرح خود برای ساخت یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های محاسبات هوش مصنوعی در جهان با استفاده از تراشه AI Ascend هوآوی رونمایی کرد. بر اساس گزارش‌های رسانه‌های محلی، این آزمایشگاه تحقیقاتی انتظار دارد پلتفرم Cloud Brain III را حدودا در اواخر سال 2024 تا اوایل سال 2025 رونمایی کند.
اولین پلتفرم رونمایی شده آزمایشگاه پنگ‌چنگ در سال 2019، Cloud Brain I بود که مجهز به تراشه‌های شرکت Nvidia بود که دارای قدرت محاسباتی 120 پتافلاپ[2] بود. برای درک این قدرت محاساتی کافی است توجه به این نکته داشته باشیدکه هر یک پتا فلاپ به ظرفیت پردازنده‌ای برای محاسبه هزار تریلیون ممیز شناور (Floating Point) در هر ثانیه گفته می‌شود. در ادامه، در سال 2020، نسخه ارتقا یافته این پلتفرم با به کارگیری تراشه Ascend 910A هوآوی معرفی شد که قدرت محاسباتی آن به شکل قابل توجهی افزایش یافته بود که به بیش از 1000 پتافلاپ رسید. طبق اظهارات مدیر پروژه‌ی Cloud Brain III قرار است در این طرح از پردازنده جدید Ascend 910C استفاده شود که سبب خواهد شد قدرت محاسباتی پلتفرم به 16000پتافلاپ افزایش یابد.
آن‌چه که به وضوح مشهود است این واقعیت است که چین با وجود محدودیت‌های بی‌سابقه‌ای که ایالات متحده طی چند سال گذشته بر صنعت نیمه‌هادی این کشور اعمال کرده است، باشتاب و سرعت بسیار خوبی در حال پیشرفت است. بسیاری از تحلیلگران پیشتر فکر می‌کردند شرکت‌های چینی در پی ممنوعیت‌های فناوری اعمال شده به رهبری ایالات متحده قادر به دستیابی به این سطح از پیشرفت نیستند اما هم اکنون تصور می‌کنند که گویا این محدودیت‌های اعمال شده توسط واشنگتن در نهایت سبب شده که صنعت نیمه‌هادی داخلی چین تقویت شود. ایالات متحده تلاش‌های خود را برای ایجاد محدودیت بیشتر بر صنعت نیمه‌هادی چین شدت بخشیده است به نحوی که قوانین جدیدی را با تمرکز بر ایجاد محدودیت در صادرات داغ‌ترین محصول این صنعت یعنی تراشه‌های هوش مصنوعی وضع کرد تا بتواند گسترش صنعت نیمه‌رسانای چین را بیش از پیش محدود سازد. محدودیت‌های پیشین، فروش تراشه‌ی Nvidia H100، پردازنده‌ای که انتخاب اول شرکت‌های هوش مصنوعی در سراسر جهان بخصوص در ایالات متحده و چین بود، را ممنوع کرده بود. اما هنوز شرکت‌های چینی می‌توانستند نسخه‌ای کمی کندتر به نام H800 یا A800 را خریداری کنند که برای رعایت محدودیت‌های اعمال شده توسط ایالات متحده ساخته شده بود. در قوانین به‌روز شده تحریمی خرید تراشه‌های کندتر یاد شده نیز ممنوع شده‌اند.
هوآوی، که بیشتر به خاطر کسب‌وکار مخابراتی و گوشی‌های هوشمندش در سراسر جهان شناخته می‌شده است، طی پنج سال گذشته به طور فعال در حال توسعه خط تولید تراشه‌های هوش مصنوعی بوده است. در رویداد Huawei Connect 2018، این شرکت از فعالیت خود در زمینه فناوری‌های هوش مصنوعی رونمایی نمود که انتشار دو تراشه، معماری مخصوص محاسبات شبکه‌های عصبی،کیت توسعه و یک چارچوب یادگیری برای هوش مصنوعی در فضای ابری از جمله دستاورد‌های این شرکت در این سال بود . در سال 2019، سالی که هوآوی با شدیدترین محدودیت‌های ایالات متحده روبرو گشته بود، توانست از سری تراشه‌های هوش مصنوعی Ascend خود که که شامل Ascend 910 و Ascend 310 می‌باشد، رونمایی کند. شکل 1 به بررسی اجمالی Huawei Ascend 910 و Ascend 910 می‌پردازد. در آن زمان، هوآوی اعلام کرد که تراشه‌ی ساخته شده توسط این شرکت قدرتمندترین پردازنده هوش مصنوعی در سطح جهان است و طبق گزارش‌های رسانه‌های چینی، تراشه اولیه Ascend 910 با استفاده از فرآیند تولید ۷ نانومتری ساخته شده بود. با این حال، حتی با این تراشه، هوآوی نتوانست به طور قابل توجهی برتری شرکت Nvidia را در بازارهای داخلی و بین‌المللی به چالش بکشاند.
شکل 1: بررسی اجمالی Huawei Ascend 910 و Ascend 910. منبع: هوآوی
Nvidia در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ تراشه‌های A100 و H100 خود را عرضه کرد و توانست سهم عمده‌ی بازار جهانی تراشه‌های هوش مصنوعی را به دست آورد. این تسلط بر بازار تراشه‌های هوش مصنوعی با افزایش توجه به هوش مصنوعی مولد و عملکرد بسیار مناسب تراشه‌های شرکت Nvidia در این زمینه بیش از پیش شده است. یکی از قابل توجه‌ترین مزیت‌هایی شرکت Nvidia نسبت به هوآوی، پروژه‌های هوش مصنوعی هستند که بر اکوسیستم مستحکم نرم‌افزاری Nvidia تکیه دارند. هرچند که هوآوی اکوسیستم خودش به نام CANN را دارد، به زعم کارشناسان در مقایسه با اکوسیستم Nvidia، هنگام آموزش مدل‌های هوش مصنوعی با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود. اخیرا هوآوی توانسته است با ایجاد تغییراتی برخی از این مشکلات را مرتفع سازد و این امید را دوباره به وجود آورد که بتواند برای کسب سهم بیشتری از بازار تراشه‌های هوش مصنوعی با شرکت Nvidia رقابت کند.
محصولی که تاکنون ادعا می‌شود می‌تواند رقیب تراشه A100 شرکت Nvidia باشد، تراشه Ascend 910B هوآوی است. تحلیلگران و افراد مرتبط با صنعت نیمه‌هادی اذعان دارند که تراشه‌های Ascend 910B قدرت محاسباتی خام قابل مقایسه‌ای نسبت به تراشه‌های Nvidia دارند اما در انجام برخی از عملکرد‌های کلی دچار مشکلاتی است. با این حال، این تراشه‌ها به عنوان پیشرفته‌ترین گزینه داخلی تولید شده که به راحتی در چین قابلیت دسترسی دارند، درنظر گرفته می‌شوند. طبق گزارشات منتشر شده، بایدو[3]، یکی از شرکت‌های پیشرو هوش مصنوعی چین، ۱۶۰۰ تراشه هوش مصنوعی Ascend 910B هوآوی را برای 200 سرور خود سفارش داده است. بایدو مدت‌ها مشتری شرکت Nvidia بوده است، بنابراین این اقدام نشان می‌دهد که چگونه شرکت‌های چینی به دنبال جایگزین‌هایی برای محصولات خود به دلیل محدودیت‌های صادراتی ایالات متحده هستند.
تا به امروز، اطلاعات رسمی در مورد مشخصات تراشه Ascend 910Bتوسط شرکت هوآوی اعلام نشده است. آن‌چه که مشخص است این است که این تراشه یک محصول جدید است که ریشه‌اش از پردازنده هوش مصنوعی Ascend 910 گرفته شده است. اگرچه بعد‌ها اطلاعاتی از تراشه مانند راهنماهای ارتقاء درایور و فریم‌ور، در وب‌سایت هوآوی انتشار پیدا کرده است. Ascend 910B برای انجام امور پیچیده هوش مصنوعی، از جمله یادگیری عمیق و پردازش داده‌های مقیاس بزرگ، طراحی شده است. این پردازنده دارای بهبودهایی در دو زمینه سرعت و کارآمدی انرژی نسبت به نسخه‌های پیشین خود است. عرضه Ascend 910B در زمانی صورت می‌گیرد که تقاضا برای استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلف روز‌به‌روز در حال افزایش است و شرکت‌ها در صنایع مختلف به دنبال روش‌هایی کارآمد برای پردازش داده‌ها و کسب بینش از داده‌های پردازش شده هستند. این پردازنده هوش مصنوعی ممکن است در آینده به عنوان یک جزء کلیدی برای کسب‌وکارهایی که قصد دارند از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌ها، پردازش زبان طبیعی و موارد دیگر استفاده کنند، عمل کند و به یک سنگ‌بنا برای ایجاد نوآوری‌های آینده تبدیل شود. علاوه بر این، عرضه Ascend 910B نشان‌دهنده رقابت رو به رشد بین شرکت‌های نیمه‌هادی و فناوری‌های مرتبط با صنعت برای پیشتازی هر چه بیشتر در بازار هوش مصنوعی است.
در غیاب تراشه‌های شرکت Nvidia، شرکت‌های هوش مصنوعی چین باید به محصولات داخلی مانند تراشه‌های کم قدرت‌تر ساخت شرکت هواوی تکیه کنند، اما تحلیلگران و کارشناسان صنعت پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به حجم عظیمی از حمایت و سرمایه‌گذاری که دولت و بخش خصوصی چین در زمینه هوش مصنوعی و صنعت نیمه‌هادی انجام داده است ممکن است این فرصت فراهم شود که شرکت هوآوی بتواند با سرعت بیشتری فاصله‌ی موجود با شرکت Nvidia را پر کند که نه تنها بر بازار تراشه‌های هوش مصنوعی داخلی مسلط شود بلکه سهمی قابل توجه از این بازار در خارج از مرز‌های چین نیز به دست آورد.
[1] Peng Cheng
[2] Flop
[3] Baidu